Tiếp cận công nghệ "Giám sát và chuẩn đoán phóng điện cục bộ" bên trong thiết bị điên

Máy biến áp lực (MBA) là một phần tử rất quan trọng, không chỉ lớn về chi phí đầu tư mà nó còn có tầm ảnh hưởng rất lớn trong vận hành hệ thống lưới điện. Khi nền kinh tế đất nước phát triển, nhu cầu về phụ tải tăng cao, việc các máy biến áp vận hành lâu năm, liên tục với công suất tải lớn không tránh khỏi sự suy yếu, già cỗi, các vật liệu cách điện gây ra phóng điện cục bộ bên trong MBA. Thực tế, trong vài năm gần đây, sự cố cháy, nổ MBA trong hệ thống điện Việt Nam xảy ra liên tiếp gây thiệt hại rất lớn cho ngành điện. Việc nhanh chóng phát hiện sớm các lỗi kỹ thuật trong khi vận hành nhờ các phương pháp thí nghiệm hiện đại sẽ giúp cho công tác quản lý kỹ thuật đảm bảo chủ động, phòng ngừa và hạn chế tối đa những sự cố đáng tiếc xảy ra. Nhận thấy được vấn đề nghiêm trọng đó, đầu tháng 10 năm 2013 Tổng công ty điện lực miền Trung đã trang bị cho Công ty Lưới điện cao thế miền Trung 02 thiết bị chẩn đoán phóng điện cục bộ máy biến áp của hãng PowerPD (Mỹ) và Xí nghiệp sửa chữa – Thí nghiệm được Công ty giao tiếp nhận, bảo quản và trực tiếp sử dụng thiết bị.

Chuyên gia và cán bộ, kỹ sư đơn vị thao tác thực hành trên thiết bị

Công nghệ chẩn đoán phóng điện cục bộ máy biến áp là một công nghệ mới và mới được phát triển trong vài năm gần đây tại Việt Nam, ở các nước trên thế giới công nghệ này đang rất được quan tâm. Hiện nay có rất nhiều hãng sản xuất loại thiết bị này như Omicron, Double… nhưng qua tham khảo về hiệu quả thiết bị thực tế tại Việt Nam và một số nước khác, Tổng công ty đã quyết định chọn thiết bị của hãng PowerPD (Mỹ). PowerPD là một hệ thống chẩn đoán trực tuyến với khả năng dò tìm, phân tích và giám sát liên tục tín hiệu phóng điện cục bộ (PD) xảy ra trong các thiết bị điện như: tủ hợp bộ, đầu cáp, máy biến áp (MBA), trạm GIS. Công nghệ độc đáo và hiệu quả của thiết bị là dò tìm đúng mẫu của PD bằng cách dò tìm cả tín hiệu âm thanh và dòng điện sử dụng hai loại đầu dò siêu âm (AE Sensor) và biến dòng cao tần (HFCT). Dựa vào đồ thị dạng sóng âm tần có thể xác định được kiểu loại nguồn phát sinh sóng âm tần do cơ khí, do phóng điện cục bộ hay do nguồn nhiễu từ bên ngoài thiết bị cảm ứng đến.

Qua thời gian 10 ngày được các chuyên gia của nhà cung cấp thiết bị Vtech và Hãng sản xuất PowerPD (ông David Eom) tận tình truyền đạt về lý thuyết, các kinh nghiệm phân tích và chẩn đoán phóng điện cục bộ MBA cũng như hướng dẫn trực tiếp sử dụng thiết bị đo tại hiện trường các Trạm biến áp: 110kV Điện Nam Điện Ngọc, Hòa Khánh 2, Thăng Bình, Diên Hồng và 110kV Pleiku. Các cán bộ kỹ thuật được đào tạo của Xí nghiệp Sửa chữa - Thí nghiệm đã cơ bản nắm bắt được công nghệ này và có thể sơ bộ phân tích, đánh giá tình trạng vận hành của một MBA. Để đánh giá được chính xác hiện tượng phóng điện cục bộ bên trong một máy biến áp thì ngoài công nghệ này cần phải kết hợp thêm các hạng mục thí nghiệm quan trọng khác như: thí nghiệm mẫu dầu (DGA), Tgδ, điện trở cách điện, điện trở một chiều, tỷ số biến áp…

Xí nghiệp Sửa chữa – Thí nghiệm lần đầu tiên tiếp cận với một công nghệ hiện đại còn mới mẻ với yêu cầu về chuyên môn cao, trong khi đó lực lượng cán bộ kỹ thuật có kinh nghiệm trong lĩnh vực thí nghiệm tại Xí nghiệp còn mỏng. Trước khó khăn đó, với tinh thần “yêu nghề, đam mê kỹ thuật”, tập thể Xí nghiệp cùng những cán bộ kỹ thuật dày dạn kinh nghiệm quyết tâm nghiên cứu, tiếp cận công nghệ mới, hiện đại: Công nghệ giám sát và chẩn đoán phóng điện cục bộ cho thiết bị điện trung - cao áp. Với tinh thần và quyết tâm đó, Xí nghiệp sẽ từng bước làm chủ thiết bị, làm chủ công nghệ nhằm giúp Tổng công ty nói chung và Công ty nói riêng chủ động nắm bắt được tình trạng vận hành của các máy biến áp. Từ đó, Công ty có kế hoạch sửa chữa, bảo dưỡng, ngăn ngừa được những thiệt hại do sự cố cháy nổ máy biến áp xảy ra, đem lại sự ổn định tin cậy trong việc cung cấp điện năng cũng như tiết kiệm chi phí trong quản lý vận hành.

Quốc Cường